Njoftim;

Levizja "Beslidhja Bijte e Shqipes" qe sot nis bashkpunimin me Levizjen " Epiri Jugut Çameria". Per te miren e Shqiperis Etnike ne Bashkohemi qe Zeri yne te jet me i forte dhe derrmues per te gjithe armiqt e Shqiperis. Urojm qe te ecim me hapa Konkret ne Idealin ton te perbashket per te Miren e Shqiperis ton te Dashur.
Dhe qe sot emri i levizjes do jete Bijte e Shqipes

“MË URDHËRUAN TË ZHDUK DOSJET E ÇAMËVE” – KRYEPROKURORI I JANINËS

“MË URDHËRUAN TË ZHDUK DOSJET E ÇAMËVE” – KRYEPROKURORI I JANINËS

Zbulohet dokumenti tronditës në Arkivën sekrete të Ministrisë së Jashtme të Shqipërisë. Në Greqi, në vitin 1976, u urdhërua shfarosja e të gjitha dosjeve për popullatën çame. Ish-kreu i akuzës së Janinës, Vasilios Xhavellas, e ka konfirmuar këtë fakt Habjon Hasani
Të gjitha dosjet gjyqësore të popullsisë së dëbuar çame nga Greqia duhej të asgjësoheshin, – këtë fakt e ka konfirmuar Vasilios Xhavellas, ish-kryeprokurori i Janinës, gjatë një letërkëmbimi që ka patur në vitin 1976 me Ministrinë e Brendshme të Greqisë. Njëra prej letrave ka rënë në duart e shtetit shqiptar dhe i është dorëzuar Ministrisë së Jashtme të asaj kohe. Sot “Albania” boton të plotë kopjen e përkthyer të siguruar në Arkivën e Ministrisë së Jashtme ( e klasifikuar me vulë si dokument koefidencial), ndërsa është e qartë se në duart e shtetit shqiptar mund të ekzistojë edhe ndonjë kopje e dokumentit origjinal të shkruar në gjuhën helene. I pari që e ka trajtuar një skandal të tillë ka qenë publicisti Mentor Nazarko, i cili, në librin “Lufta e fundit”, e ka bërë të qartë se shteti grek ka urdhëruar shkatërrimin e dosjeve të popullsisë çame. “Albania” boton sot dokumentin e siguruar në Ministrinë e Jashtme të Shqipërisë në radhët e të cilit fshihen ngjarje dhe zhvillime krejt të panjohura më pare, të cilat duken se mbartin një informacion të dorës së parë dhe shumë domethënës në rrafshin kombëtar. Dokumenti Më 29 shtator të vitit 1976, kryeprokurori i Janinës, Vasilios Xhavellas, në emër të Gjykatës së Diktimit në Janinë, me anë të shkresës me Nr. Prot. 1837, në kuadër të një korrespondence zyrtare intensive të atyre kohëve, i ka kthyer përgjigje Ministrisë së Rendit Publik të Greqisë. Kjo përgjigje vinte pas shkresës zyrtare që Drejtoria e Shërbimeve Kriminale e Ministrisë së Rendit në Greqi i dërgoi ish-kryeprokurorit Xhavellas duke i kërkuar këtij të fundit që t’i vinte në dispozicion të gjitha dosjet me çështjet penale që shteti grek kishte hartuar ndaj popullsisë çame. Pasi është njohur me këtë kërkesë, nga ana e tij Xhavellas ka dërguar shkresën që botohet sot në “Albania” duke pranuar se me urdhër të Ministrisë së Drejtësisë së Greqisë këto dosje ishin zhdukur! Ish-kryeprokurori i Janinës ka specifikuar në këtë letër se ka qenë urdhri Nr.17835/1976 i Ministrisë së Drejtësisë që e ka detyruar atë të shkatërrojë dhe të zhdukë përgjithmonë atë dokumentacion. Ish-kryeprokurori Xhavellas arsyetonte se në bazë të urdhrit që kishte marrë nga ana e Ministrisë së Drejtësisë kishte për detyrë të “avullonte” të gjitha dosjet e proceseve gjyqësore penale :1) të atij të diktimit 5 dhe 3-anëtarësh të Janinës deri në vitin 1970, 2) të Gjykatës Penale të Kolaboracionistëve të Janinës, Artës, Prevezës deri edhe në vitin 1950, 3) si edhe të Gjykatës Speciale të Janinës për kolaboracionistët. Nga ç’mund të kuptohet nga krahasimi i urdhrave del se kërkesa për të zotëruar dokumentacionin nga ana e Ministrisë së Brendshme vinte fill pas urdhrit që Ministria e Drejtësisë helene kishte dhënë për asgjësimin e këtyre dosjeve…. Arsyet e zhdukjes Kryeprokurori i Janinës, në përgjigjen që i ktheu kërkesës së Ministrisë së Rendit, e sqaronte se këto dosje ishin asgjësuar për shkak se Ministria e Drejtësisë mendonte se ato nuk kishin më vlerë dhe se të gjithë të akuzuarit (çamët që ndodheshin në Shqipëri) nuk rezultonin fajtorë tashmë që kishin kaluar shtatë vjet nga marrja e këtyre vendimeve, pasi gjatë kësaj periudhe këta të akuzuar nuk ishin njoftuar për prezencën në gjyq apo nuk ishin vënë në dijeni për vendimin e marrë nga gjykata ndaj tyre. “Duke i konsideruar këto vendime si asnjëherë të komunikuara dhe që nuk kanë qenë aspak në fuqi si të tilla ( të zbatuara), pra si jopërfundimtare”, – shkruhet në përgjigjen që ish-kryeprokurori i kthen Ministrisë së Rendit të Greqisë. Më tej, në përgjigjen e tij, ai e mbështet këtë arsyetim (për të zhdukur dosjet) në Nenin 549 të së Drejtës së Vjetër Penale. Ky pohim i ish-kryeprokurorit të Greqisë duket se “hedh në erë” një pretendim shumëvjeçar të Athinës Zyrtare, e cila e ka konsideruar popullatën e përndjekur dhe të dëbuar të Çamërisë si kolaboracioniste të fashizmit. Sakaq, diferenca mes pretendimit që shpreh Ministria e Drejtësisë Greke dhe Diplomacia e këtij vendi është absolutisht kontradiktore, pasi të paktën vetëm nga ky dokument, ish-kryeprokurori i Janinës artikulon qartazi se vendimet e marra nga gjykatat greke ndaj popullsisë çame nuk mund të konsiderohen si përfundimtare për shkak të moszbatimit të disa parimeve themelore gjatë gjykimit të çështjes. Asgjësimi Përtej përplasjes serioze që konstatohet mes institucioneve të drejtësisë greke dhe diplomacisë së saj, duket se vendimi për të asgjësuar këto dosje ngre pikëpyetje të tjera. Kjo pasi të gjitha dosjet e gjykimit të popullsisë çame në mungesë maksimalisht do të përbënin një argument të fortë juridik në të ardhmen ose minimalisht do të manifestonin një material të denjë për arkivat e historisë e më gjerë. Kësisoj, minimalisht Ministria e Drejtësisë Greke në vitin 1976 ka eliminuar mundësinë e një transparence në lidhje me gjykimet që i janë bërë popullsisë came, e cila u prezumua si bashkëpunëtore me nazizmin. Edhe kësaj here duket se qeveria greke ka treguar kujdesin e duhur ndaj “pastërtisë” së arkivave të saj. Gjithnjë shteti grek është treguar shumë i rreptë në kontrollin që i bënte arkivave në lidhje me çështjen e përndjekjes dhe dëbimit të popullsisë çame. Një shembull i qartë që e vërteton këtë gjendet në librin “Lufta e fundit”, në të cilin del qartë se nga referimet që autori Nazarko i ka bërë një studiuesi grek të çështjes, ky i fundit pohon se “është tmerrsisht e vështirë dhe thuajse e pamundur” që të sigurohen dokumente në arkivat shtetërore greke.

COBO GOLEMIT

COBO
GOLEMIT
Jatagan qe vetetin
Trimerin ta njohu vendi
Me te shkrove historine
Kapedan Cobo Golemi

Sterralle zemra e cika syri
Shpatullat si faqe mali
Ti i vetem si bajrak
Armiku vinte si zalli

Me jatagan e me mendje
Ajke trimi i ketij vendi
Su pergjunje asnjehere
Te gjalle te ka Golemi

Bashke me Celo Picare
Nip e dajo te pandare
Jatagane palle vendi
Fituat mbi pashallare

Kur kujton bemat e tua
Dridhet akoma tek varri
Jep alarmin me trompete
Edhe sot Mahmut Sulltani

Cobo Mustafai ndrite
Per kurvelesh historine
Trimeria bres pas brezi
Ne vatrat tona ka mbire

Lëvizja Beslidhja Bijtë e Shqipes. Reagon kundrejt pseudo patriotve të pulës dhe pilafit.

Lëvizja Beslidhja Bijtë e Shqipes është një Lëvizje Patriotike që punon vetëm për interesa Kombëtare, Lëvizja B.B.SH çdo gjë që e bën e bën pa asnjë lloj intetesi ose për show mediatik ose në fb, B.B.SH e shikon çështjen Kombëtare si një çështje madhore dhe është gati të sakrifikoj dhe jetën Bijtë e Shqipes për Atdheun.
I bëjm thirje të gjith atyre që hedhin balt mbi antarët e B.B.SH që ne nuk na tëmbet syri nga asnjë gjë por jemi gati për çdo gjë dhe nuk themi që. JU IKNI PARA BORBANDONI SE UNË KAM CA PUNË PËR TË MBYLLUR.
Prandaj mos u bëni si zhurmus se do tju dënoj historia , se ju njohim kush jeni, si punoni dhe për kë punoni.
Sa për modifikim fotosh e din të gjith kush Lëvizje apo Shoqatë punon me foto shop.
Po doni të punoni punoni po nuk doni mos na pengoni dhe ne.
Lëvizja Beslidhja Bijtë e Shqipes.
Atdheu mbi gjithçka.

Marrëveshja e komunistëve shqiptarë me ata grekë për të ndalur kthimin e popullsisë çame në Çamëri

Marrëveshja e komunistëve shqiptarë me ata grekë për të ndalur kthimin e popullsisë çame në Çamëri

Letra e Këshillit nacional-çlirimtar në kufirin mes Shqipërisë dhe Greqisë, drejtuar Koçi Xoxes me katër arsyet që të ndalohen çamët të kthehen në trojet e tyre. Letra pas bisedimeve me delegacionin grek që kishte ardhur në Shqipëri posaçërisht për Çështjen Çame.

Ky dokument i rëndësishëm i marrë nga Arkiva e Shtetit, hedh dritë mbi lëvizjet që janë kryer mes shtetit komunist shqiptar dhe atij grek për të penguar, popullsinë e Çamërisë për t’u kthyer në trojet e tyre. Ka një marrëveshje të Këshillit nacional-çlirimtar shqiptar me homologët e tyre në Greqi për të penguar në një farë mënyrë kthimin e  çamëve në trojet e tyre në Çamëri. Një letër që i dërgon zyrtarisht Mihal Bisha, Koçi Xoxes në 29 janar 1945, flet për detajet e kësaj marrëveshje. Janë disa arsyetime që lidhen me situatën në Greqi, sidomos në Çamëri,  të cilat janë përdorur si justifikim për të ndalur kthimin e çamëve në tokat e tyre pas luftës, megjithëse forcat zerviste kishin nisur të zbrapseshin nga Çamëria. Ja cilat janë këto pretendimet që ndalojnë çamët të kthehen në shtëpi:

1-Gjendja politike jo e qartë, mund të krijojë një përpjekje përsëri në seksion.

2) Shtëpitë janë djegur.

3) Gjendja ekonomike e keqe.

4) Opinioni i popullit s’e pret mirë akoma riardhmëninë e çamëve.

Janë këto arsyetimet që kishte paraqitur delegacioni grek, i cili kishte ardhur në Shqipëri për të bërë një marrëveshje për të mos kthyer çamët në Çamëri.

Është një raport i gjatë, i cili përcjell situatën në Greqi dhe në Shqipëri, raportet mes këtyre vendeve, por edhe me Serbinë e Bullgarinë. Në dokumentin e marrë nga Arkiva e Shtetit  bie në sy parulla e përdorur: “Rroftë vëllazërimi i popullit grek, shqiptar, serb, bullgar!”.

Dokumenti, i cili i drejtohet Koçi Xoxes asokohe ministër i Brendshëm sqaron detajet e kësaj marrëveshje për të ndalur popullsinë çame të kthehet në trojet e veta në Çamëri.

Nr. 25 29.I.45

KOÇI XOXE

Dje, erdhi ktu një i dërguar i komitetit qarkor të Epirit. Gjendjen në Greqi e paraqiti të turbullt. Forca zerviste ndodhen akoma nëpër Korfuz. Çamërija ësht zonë operacioni. Biseduam për çështjen e çamërve ata e paraqisin të zorshme kthimin e çamërve në tokat e tyre. Për këtë arësye: 1) gjendja politike jo e qartë, mund të krijoj një përpjekje përsëri në seksion. 2) Shtëpitë janë djegur. 3) Gjendja ekonomike e keqe. 4) Opinioni i popullit s’e pret mirë akoma riardhmënin e çamërve. Për këtë ato propozuan që çamërit të kthehen pak nga pak. Të instalohen në zonën e pestë të Kalamatës. Nga ana tjetër pyetën e mendonin e për çështjen e çamërve mbasi i skjaruam përfunduam që dhe sikur ne të duam t’i kthejmë çamërit të gjithë për një herë s’ka mundësi mbasi ata janë instaluar në Fier, Lushnje e gjetkë. Përsa i përket se ku do të instalohen kjo ësht punë që ju përket atyre. Sot erdhën tre vetë grek të dërguar po nga komiteti qarkor i Epirit. Dhe kta e paraqitën gjendjen jo të qartë, dhe për ktë janë të mendimit të mos urdhërohet kthimi i çamërve. Këta kërkuan të ndihmohen nga neve ekonomikisht. Që të tre këta që erdhën sot duan që të vijnë aty dhe të takohen me juve. Rreaksioni në vënde që ka zaptuar po bën mobilizim të gjërë. Këto ushtrojnë edhe terrorin. Të gjitha këto lënë të dyshohet për një përpjekje të re në Greqi. Si rrjedhim dhe në Çamëri. Prandaj për të mos shkakëtuar përsëri një shpërngulje të çamërve shokët grek janë të mendimit për të mos rrjeshtohen po të lihet kufiri i lirë për t’u ardhur në ndihmë ekonomikisht. Na njoftoni mundësisht më shpejt. Si t’u përgjigjemi mbasi ato po presin këtu. Bashkë me ta ka ardhur edhe Kasipi.

MIHAL BISHA

Shqiptarët luftuan, ndërsa Greqinë e krijuan Fuqitë e Mëdha!

Shqiptarët luftuan, ndërsa Greqinë e krijuan Fuqitë e Mëdha!
Kjo do të thotë se dhjetë vite para se të formohej Mbretëria rioshe e Greqisë, ajo quhej Shqipëri jo vetëm nga aspekti politik por veçanarisht nga ai etno-linguistik. Në mbështetje të këtij përfundimi vijnë një shumësi e panumërt dokumentimesh etnografike të kohës, të cilat vënë në dukje karakterin shqiptar të hapësirave në fjalë. Jakob Philipp Fallmerayer i cili udhëtoi mespërmes Greqisë hasi në Atikë, Beoti, dhe në pjesën më të madhe të Peleponezit një numër të madh shqiptarësh të vendosur, të cilat nganjëherë nuk kuptonin madje as greqisht. Nëse dikush e quan këtë vend Shqipëri e Re, shkruan i njejti autor, jep emrin e saj të vërtetë. Për të, këto provinca të Mbretërisë Greke janë të lidhura me helenizmin aq sa janë malësitë skoceze me trevat afgane të Kandaharit dhe Kabulit. ‘Megjithëse teoria e Fallmerayerit si tërësi është përjashtuar, edhe në ditët tona është e vërtetë se një numër i madh, shumë nga ishujt e Arçipelagut dhe thuajse e tërë Atika gjer në Athinë janë shqiptare’ shkruan A. Vasiliev, autor i volumeve të tëra për Perandorinë Bizantine.
Pikërisht, kjo popullsi luftarake shqiptare (për të cilën flasin me admirim të gjithë europianët e kohës) do të jetë avangardja e kryengritjes së ardhshme e cila do të kurorizojë një Greqi të mëvetësishme. ‘Kunduriotët - shkruan Misha Glenny - familja më e fuqishme lundërtare e ishullit të Hidrës, që i priu një grupi domethënës gjatë luftës për pavarësi, ishin me prejardhje shqiptare’. Woodhouse veçon edhe prijësin e qëndresës në veri të Gjirit të Korinthit i cili ishte ‘sulioti Marko Boçari, pasuesit e të cilit ishin shumica shqiptarë’. Edhe Lord Bajroni kur kërkonte ca fakte bashkohore për të dëftuar se shpirti i madh helenik nuk ishte zhdukur, u drejtua pikërisht tek shqiptarët suliotë. Bile në përceptimin e asokohshëm europian, heleniku i vjetër që iluminoi me qytetërim Europën, shikohej tek shqiptari i asokohe. David Roessel thotë: ‘Kur Disraeli (kryeministri britanik - S.M) e bëri grek heroin shqiptar Skënderbeun në novelën e tij Ngritja e Iskanderit (1831), ai nuk përpiqej të rishkruante historinë ose të shlyente identitetin shqiptar. Ai thjesht nuk i shikonte grekun dhe shqiptarin si terma përjashtues njëri me tjetrin’.
  ( Lexoni librin: David Roessel: In Byron's Shadow: Modern Greece in the English and American Imagination - Sh.B )
Së këndejmi, është për t’u shënuar pohimi i sinqertë dhe i përligjur i profesorit grek Niko Dimous në një intervistë për New York Times: ‘Ne flisnin shqip dhe e quanim vetën rumë, por pastaj Winkelmani, Gëtja, Viktor Hugoja, Delakroiksi, na thanë neve, ‘Jo, ju jeni Helenë, pasardhës të drejtë të Platonit dhe Soktratit,’ dhe këtë e bënë’ (23 qershor, 2009).

( Lexoni: New York Times: Elgin Marble Argument in a New Light – 23 june 2009 -Sh.B)
Përveç të lartëpërmendurve, në kronikat e luftës për pavarësi të Greqisë, heronjtë, kapetanët dhe ushtarët ishin shqiptar. Në të mirë të këtij përfundimi flet fakti që menjëherë pas pavarësimit, në kohën e mbretit bavarez Otoni I, veshja emblematike shqiptare - Fustanella - u adaptua si veshje zyrtare e Greqisë, e cila përdoret edhe nga Garda e ushtrisë së sotme greke. Prandaj, flamujt e mburrjes së grekëve të sotëm me ‘Ellinikotita’ (grek i vërtetë) janë veçse një tregues i falsitetit të pretendimit të tyre.
Foto: *Yanitza Jeannè D'arc e Shqipërisë. Luftëtarë shqiptarë duke cliruar trojet e tyre. Nga revista franceze (Le Petit Journal 1800-1900, ilustrim)
*Yanitza(Janica) sot padrejtësisht qytet në Greqinë e improvizuar nga fuqitë e huaja.
"Kok Albanese"

Ja si shkruan Mihal Grameno ne librin e tij "Kryengritja Shqiptare.

Ja si shkruan Mihal Grameno ne librin e tij "Kryengritja Shqiptare" faqe 187-188:

"...Dy here vajten ne Gjirokaster Haredini me Asllanin per te vrare Bimbashin, po mjerisht nuk paten fatin, meqene qe nuk e gjetne. Kur deshen te vinin te dyten here na ngjajti nje episod. Laberit, d.m.th. shoket t'ane, kishin biseduar vecanerisht e kishin vendosur qe Bimbashin t'a vrasin laberit...Domosdo e pranuam kete vendim dhe kete barre e muar persiper Hito Lekdushi ma Bajram Prongjine !!
Me tej Mihali vazhdon: "...Ishte dite e hene 25 shkurt 1908, dite tregu kur u nisne Hitoja me Bajramin per ne Gjirokaster, si u veshne me rroba tregtari. Pas pllanit qe kishim bere, ata hyne me oren 8 ne qytet, Selfua me Haredine vane me oren 9 ndane qytetit edhe Qenani me Asllane, vane ne qimitir e krishtereve per te mbrojtur shoket kur te dalin nga qyteti. Cercizi une , Abdyli, Myftari dhe Pirrua qendruam ne breg te mpronim shoket nga ushtria kur t'i ndiqte.

Pllani ishte fort bukur pregatitur, prandaj syte edhe veshet i kishim qepur permbi Gjirokaster, duke pritur me padurim fershellimen e pushkes. Cdo sekunde per neve ishte nje mot edhe cdo levizje e vogel, qe te behesh, na rrihte zemra. Me oren 11.15 kohe e drekes, degjojme te shtena pushke edhe pas pak sekondash shohim Hiton me Bajramin te dalin nga qyteti duke rendur me gjashtaret(revolet) ne dore"...

Vrasja e Bimbashit u prit me nje gezim te patrguar nga ana e gjithe popullit, i cili na uronte nga thelbi i zemres, se muntme ta shpetojme prej nje turku te lik edhe tiran, qe tmerronte popullin, me faj ose pa faj, meqenese qe ishte nje shqiptaroman i math! (faqe 189). Me tej ai pershkruan luften e ashper qe u zhvillua midis Cetes e cila mbronte terheqjen e dy trimave atentatore Hitos dhe Bajramit nga qyteti, xhandaret dhe policine qe i ndiqte, Mihali shkruan: "...Kjo lufte mbajti 2 ore, pastaj me tu mbledhur qe te gjithe, puthme trimat qe na nderuan neve dhe gjithe kombin...!

Te flasesh me dokumenta.

Te flasesh me dokumenta.
"Ne çamët e vendosur në Nënprefekturën e Sarandës të persekutuar nga repartet ushtarake të Napolon Zervës në qershor e shtator të vitit 1944 e shkurt mars të vitit 1945 mbasi lamë në Çamërinë tonë eshtrat e 100 vëllezërve motrave, baballarëve, nanave dhe çilimiqëve tanë, mbasi na u grabit e tërë pasuria tonë mbasi motrat dhe vajzat tona pësuan ç’nderimet më ç’njerëzore, emigruam në Shqipëri ku gjetëm përkrahjen më vëllazërore nga populli shqiptar. Vuajtjet tona nuk përshkruhen. Ne nuk e meritonim këtë trajtim, sepse edhe ne u radhitëm krahas popujve përparimtarë antifashist për zhdukjen e murtajës naziste. Ne i dhamë kauzës së përbashkët të kombeve të bashkuara repartet tona partizane dhe dëshmorët tanë. Kërkojmë që komisioni për shqyrtimin e kaq pësimeve tona të shkojë në Çamërinë tonë për të konstatuar së afërmi tragjedinë e popullatës çame. Atje do të diktohen vendet ekzakte të masakrave barbare, atje do të vihet ekzaktësisht gishti ujkut fashist atje do të dalin në dritë kockat e viktimave, atje do të duket begatia e Çamërisë sonë larë me djersën tonë dhe shkatërrimet përfundimtare të vatrave tona nga njerëzit e autorizuar të barbarëve zervista.

Komisioni: Ismail Halili, Dine Mani, Ferik Meço, Idriz Bajram, Mehlika Meti

Delvinë më 27 shkurt 1947"

anastas larhohu nga Shqipëria

#Shperndaje per tradhetaret dhe sahanlepiresit e Janullatos si admini i faqes @albanian orthodox !

“Në Hormovë, fëmijëve të vegjël u presin gishtërinjtë e duarve, ndërsa të mëdhenjve u fusin gozhdë në këmbë dhe në gji”.

Masakra e Hormovës Më 29 Prill 1914, forcat e errëta greke therën, vranë dhe masakruan 217 burra në Hormovë.

Deshmi Lidhur me tmerret e kësaj ngjarje, Mufit Kaziu, shkruan ;

''Rrethinat, bregoret dhe bedenat u mbushën me gjak dhe kufoma njerëzish pa jetë. Mizoritë çnjerëzore të ushtrisë greke në Hormovë, tërhoqën vëmendjen e opinionit ndërkombëtare dhe tronditën gjithë botën duke akuzuar rëndë qeverinë greke dhe qarqet shoviniste kriminale në shërbim të saj.Lidhur me tmerret e kësaj ngjarje, Mufit Kaziu, shkruan ; Tri ditë pas ngjarjes, vizituam kishën e Ajodhimës në Kodër, aty gjetëm njerëz të mbërthyer me gozhdë nëpër mure, disa të varur në litarë, tetëdhjetë e dy veta i kishin therur si bagëti, u kishin prerë veshët, hundët, nxjerrë sytë, ngulur bajonetat në zemër etj . Gjeneral Çika, me orgjinë nga Borshi dhe me banim në Amerikë, në kujtimet e tij shkruan, “Aktet më barbare dhe çnjerëzore në historinë e racës njerëzore që ndodhën në kohët moderne ishin ato që kreu ushtria greke në fshatin Hormovë të Tepelenës.

Më 14 qershor të vitit 1914, ne Tepelenë erdhi ambasadori amerikan dhe takoi popullin e Hormovës të grumbulluar ne kalanë e Tepelenës. Përpara tyre mbajti një fjalim të rëndësishëm, mbushur me tone ngushëllimi dhe keqardhje. Pastaj takoi dhe pa një për një dhe fytyrë për fytyrë të gjithë njerëzit e pranishëm, numëroi 163 gra, përveç vashave dhe fëmijëve, mori me të shkruar nëmurin e vetëve që ishin vrarë në masakër. Gazetat e kohës shkruanin; “Në Hormovë, fëmijëve të vegjël u presin gishtërinjtë e duarve, ndërsa të mëdhenjve u fusin gozhdë në këmbë dhe në gji”.Një i krishterë që ishte kthyer nga Amerika dhe në ato ditë ndodhej në Shqipëri, gjatë bisedimit me shqiptarët në Amerikë, theksonte se “ Duhet ta dinë shqiptarët e Amerikës se ata që hyjnë këtej janë ushtarë grekë dhe jo “Epirotë”, siç duan të thonë gazetat greke” Kurse një tjetër gazetë njoftonte; “kisha ishte mbushur me kufoma, kudo gjendeshin opinga, feste të bardha të skuqura nga gjaku, tesha të ndryshme etj. Një njeriu, pasi i kishin prerë veshët, hundën dhe i kishin nxjerrë sytë, i kishin marrë shpirtin duke i ngulur bajonetën në zëmër”.

Masakra e Hormovës Më 29 Prill 1914, forcat e errëta greke therën, vranë dhe masakruan 217 burra në Hormovë.  Arsyeja e vetme, zhdukja dhe largimi me çdo kusht i popullsisë shqiptare nga trojet dhe vatanet e tyre. Për këtë qëllim, forcat e errëta greke, kishin kohë që ishin përgatitur dhe kishin krijuar disa njësi, të quajtura “Legjione të Shenjta.“ Ato përbëheshin edhe nga vullnetarë shqiptarë te manipuluar që ishin mobilizuar me forcë nga oficeret dhe nën oficerët grekë me mision të marshonin drejt Shqipërisë së Jugut, për të bërë masakra dhe krime çnjerëzore. Shumica e tyre ishin dyqanxhinj dhe zanatçinj të thjeshtë, hallexhinj dhe paqësorë, që shkuleshin me dhunë nga punët e tyre të përditësime dhe stërviteshin ushtarakisht për të masakruar shqiptarët. Në krye të planeve shoviniste greke, qëndronte Jorgo Zografos, një njeri i degjeneruar, kriminel, spiun dhe agjent i grekëve. Ky mobilizoi dhe vuri në dispozicion të tij, ushtarë, oficerë, municione, armë, thika, bajoneta dhe para të shumta. Nën thirrjet histerike “Ja vdekje, ja Greqi!”, të mbështetur me para, banda kriminale, gangsterë dhe burgaxhinj të sprovuar, nga e gjithë Greqia, u sulën me tërbim mbi fshatrat dhe popullsinë e Shqipërisë Jugut për të vrarë, therur, djegur dhe plaçkitur. Në përpjekjen e parë u ndeshën me forcat dhe çetën luftarake të Selam Musait. Sulmet ishin të ashpra. Ato vazhduan disa orë të zjarrta dhe pa ndërprerje. Selam Musai me 200 trimat që kish pas vetes, u qëndroi ballazi forcave të shumta greke dhe luftoi me trimëri deri në fund. Në ndihmë të tij shkoi çeta e luftëtarëve të Hormovës. Ajo i goditi fortë nga krahët dhe në shpinë. Në luftimet që u zhvilluan, pati shumë të vrarë dhe të plagosur nga të dy palët. Nga shqiptarët u vranë 12 luftëtarë dhe u plagosen disa të tjerë, midis tyre u plagos rëndë në gjoks edhe vetë komandanti i çetës, Selam Musai. Nga pala greke mbetën të vrarë mbi 200 vetë. Luftimet dhe fitoret e shënuara në Tepelenë, në fshatrat Lekel, Hormove dhe Labovë u bënë një frymëzim dhe mbështetje direkt për rritjen e shpirtit dhe heroizmit luftarak të luftëtareve që vazhdonin qëndresën në malin e Cepos. Për të përligjur dhe justifikuar veprimet e tyre armiqësore dhe terroriste, nisën të trumbetonin me të madhe se gjoja hormovitët besonin më shumë te Islami se sa te Kryqi, çirreshin me të madhe për martirizimin e Çaush Priftit dhe hakmarrjet që duheshin bërë në mbrojtje të shpirtit të tij, për pjesëmarrjen e forcave të Hormovës në luftimet që u zhvilluan në Lekël, Kodër, Hormovë dhe në Labovë, bëheshin thirrje të hapura për largimin e hormovitëve nga trojet e tyre, etj. Andartët grekë, të përbërë nga 1500-2000 vetë, më 1 prill të vitit 1914, në orën 9 mbas dite (darkë) befas dhe në fshehtësi të plotë rrethuan Hormovën. Bllokuan rrugët, shtigjet e hyrjes dhe të daljes si dhe vendosën patrulla në çdo lagje e mëhallë. Situata u vendos nën darën dhe kontrollin e rreptë të forcave armike të cilat komandoheshin nga kapiteni Vasil Kollovoi nga Eotira e Greqisë.

Të gjithë ishin ushtarë dhe oficerë të veshur me uniformë të rregullt të ushtrisë greke  Ishin hartuar listat shtëpi për shtëpi, emër për emër, do të kapeshin, vriteshin e do të thereshin në befasi dhe tradhti të gjithë burrat e fshatit. Urdhri ishte i prerë. Të kapeshin dhe të silleshin te sheshi i rrapit, të lidhur dhe të pa armatosur, të gjithë burrat e parisë së fshatit si dhe të mblidheshin të gjithë dyfekët dhe të gjitha armët, deri edhe te thikat dhe bixhaqet. Sipas urdhrit të komandantit, të parët e fshatit u kapën, u sollën duar lidhur te rrapi dhe u burgosën në xhami. Midis tyre ishin Malo Mullaj, Selman Qerimaj, e disa të tjerë. Torturat ishin nga më çnjerëzoret duke i shpuar me thikë, me sfungji, thyerje gjymtyrësh etj. I shtrinë për tokë në kurriz dhe barkas dhe i rrahën pa mëshirë me kamxhik. Rrëketë e gjakut mbuluan dhënë. Nga kjo barbari e egër, Adem Bërda, Ahmet Beqiri, tre burra të tjerë dhe një fëmijë 15 vjeç, mbetën të vrarë në vend. Të tjerët, tre ditë dhe tre net mbetën pa bukë dhe pa ujë. Plagët e rënda të krijuara nga torturat, hormovitët i mjekuan me qepë dhe kripë. Në këtë kohë në Hormovë mbërritën atdhetarët dhe patriotët e shquar Petro Harito dhe Spiro Karajani, krerë të shoqërisë së fshehtë patriotike ”Kandili”. Pasi mësuan mbi ngjarjen dhe barbaritë greke ndaj këtyre njerëzve të pa fajshëm, shkuan në Hormovë dhe ndërhynë energjikisht për lirimin e tyre si dhe kërkuan largimin e menjëhershëm nga fshati të forcave greke dhe komandantit të tyre Vasil Kollovoi.

Pas shtatë ditësh, në orën një të natës, në Hormovë erdhi sërish një fuqi e madhe ushtarake. Të gjithë me shalle dhe xhufka, në krye kapiten Capi. Te ky njeri, zoti çdo gjë e kishte krijuar të frikshme. Ai kishte dy sy të veshur me djallëzi, që në thellësi të tyre fshihej një plan kriminal dhe ogurzi. Ai shoqërohej nga pesë perona të tjerë që nuk ishte vështirë të kuptoheshin se ishin specialistë të stërvitur për krime dhe masakra të rënda. Nisën grumbullimin e burrave një nga një dhe grupe-grupe Mes ulërimave dhe thirrjeve histerike të oficerëve greke u vranë dhe u therën me thikë në shtëpinë e zotit 217 burra. Gjaku i tyre u derdh lumë dhe skuqi shenjtorët dhe vendin e shenjtë, aty ku thonë se zoti është në këmbë dhe njerëzit luten “O zot, na shpëto”Forcat në përballje ishin, 5000 grekë të armatosur gjer në dhëmbë me 200 e ca burra hormovitë në mëshirë të zotit; të mbyllur në kishë, pa dyfekë, pa fishekë, pa topa, pa mitraloza, të katandisur kockë e lëkurë, pa ngrënë e pa pirë. Natën e parë shkuan në thikë 100 burra… Pas këtij akti barbar, Begë Tenaj, u bëri thirrje shokëve; “O djema t’u biem kriminelëve dhe të kapet i gjallë kapiten Capi!” I mbytur i tëri në gjak, u përlesh dhëmbë për dhëmbë me ushtarët dhe oficerët grekë por tani ishte vonë. Ushtria kishte fituar kohë dhe e rrethoi vendin me gardh pushkësh dhe kushdo që delte nga hormovitët në derë, i bëhej trupi shoshë nga plumbat. Begë Tenën e kapën dhe e lidhën. Para syve të tij i therën djalin! Begën e varën në litar, i prenë këmbët dhe pastaj e vranë, e shpuan me thikë në zemër !. Pas kësaj që ndodhi, kapiten Capi, urdhëroi masa sigurie të rrepta, të hapej çatia e kishës dhe të vriteshin nga lartë dhe dritaret dyzetë burrat e fundit që kishin mbetur brenda në kishë. Rrethinat, bregoret dhe bedenat u mbushën me gjak dhe kufoma njerëzish pa jetë. Mizoritë çnjerëzore të ushtrisë greke në Hormovë, tërhoqën vëmendjen e opinionit ndërkombëtare dhe tronditën gjithë botën duke akuzuar rëndë qeverinë greke dhe qarqet shoviniste kriminale në shërbim të saj.Lidhur me tmerret e kësaj ngjarje, Mufit Kaziu, shkruan ; Tri ditë pas ngjarjes, vizituam kishën e Ajodhimës në Kodër, aty gjetëm njerëz të mbërthyer me gozhdë nëpër mure, disa të varur në litarë, tetëdhjetë e dy veta i kishin therur si bagëti, u kishin prerë veshët, hundët, nxjerrë sytë, ngulur bajonetat në zemër etj . Gjeneral Çika, me orgjinë nga Borshi dhe me banim në Amerikë, në kujtimet e tij shkruan, “Aktet më barbare dhe çnjerëzore në historinë e racës njerëzore që ndodhën në kohët moderne ishin ato që kreu ushtria greke në fshatin Hormovë të Tepelenës.

Në 14 Maj, gjeneral Leitnad Dever, në krye të Komisionit Hetimor Ndërkombëtar i shoqëruar nga kapiten Groot, mjeku major De Long, dhe Toger Meleq Frashëri, vizituan vendin e ngjarjes në fshatin Kodër dhe konstatuan bedena të mbushura me trupa njerëzish të therur dhe masakruar shtazërisht. Më 14 qershor të vitit 1914, ne Tepelenë erdhi ambasadori amerikan dhe takoi popullin e Hormovës të grumbulluar ne kalanë e Tepelenës. Përpara tyre mbajti një fjalim të rëndësishëm, mbushur me tone ngushëllimi dhe keqardhje. Pastaj takoi dhe pa një për një dhe fytyrë për fytyrë të gjithë njerëzit e pranishëm, numëroi 163 gra, përveç vashave dhe fëmijëve, mori me të shkruar nëmurin e vetëve që ishin vrarë në masakër. Gazetat e kohës shkruanin; “Në Hormovë, fëmijëve të vegjël u presin gishtërinjtë e duarve, ndërsa të mëdhenjve u fusin gozhdë në këmbë dhe në gji”.Një i krishterë që ishte kthyer nga Amerika dhe në ato ditë ndodhej në Shqipëri, gjatë bisedimit me shqiptarët në Amerikë, theksonte se “ Duhet ta dinë shqiptarët e Amerikës se ata që hyjnë këtej janë ushtarë grekë dhe jo “Epirotë”, siç duan të thonë gazetat greke” Kurse një tjetër gazetë njoftonte; “kisha ishte mbushur me kufoma, kudo gjendeshin opinga, feste të bardha të skuqura nga gjaku, tesha të ndryshme etj. Një njeriu, pasi i kishin prerë veshët, hundën dhe i kishin nxjerrë sytë, i kishin marrë shpirtin duke i ngulur bajonetën në zëmër”.

Read More at: Masakra e Hormovës dhe ushtarët e gjeneral Janullatos! |
Copyright ©

Mic Sokoli lindi në vitin 1839 në Fang të Bujanit, Tropojë dhe vdiq në vitin 1881,

Mic Sokoli lindi në vitin 1839 në Fang të Bujanit, Tropojë dhe vdiq në vitin 1881, ishte luftëtar i shquar i Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, Hero i Popullit.

Mic Sokoli rrjedh nga një familje patriotësh. Udhëhoqi njësi të mëdha luftarake të Lidhjes në shumë beteja. u shqua për strategji, gatishmëri dhe trimëri. Mori pjesë aktive në luftimet e Shkupit, Prizrenit, Ferizajit, Gjilan, në Gjakovë kundër Mehmet Ali Pashës, u dallua në betejën e Nokshiqit kundër agresorëve malazezë, luftoi në Plavë e Gucia, në Hot, Grudë, Tuz. Pastaj në rrafshin e Kosovës në betejën e madhe të Shtimes, të Carralevës, dhe së fundmi në atë të Slivoves nga ku dhe ra heroikisht.

Në betejën e Slivovës në afërsi të Shtimjes, në (prill 1881) kundër forcave osmane të Dervish Pashës kreu një akt trimërie të rrallë duke i vënë gjoksin topit të armikut dhe ra heroikisht në fushën e betejës duke frymëzuar të gjithë luftëtarët e tjerë të vazhdojnë luftën me trimëri e krenari.

Mici ra heroikisht në moshën 42 vjeçare, duke lënë pas gruan dhe 2 fëmijë, një djalë dhe një vajzë. Më shumë se një shekull më pas, po një nip i tij e vazhdoi aty ku e la Mici, aty ku e ndërpreu Lidhja Shqiptare. Ai kishte trashëguar nga gjenet e Micit trimërinë dhe shkathtësinë ushtarake. Ky nip i Mic Sokolit, ra dëshmorë duke luftuar për Bashkim Kombëtar, dhe quhet Tahir Sinani.

Shumë ngjarje dhe luftëtarë të Epokës së Lidhjes Shqiptare të Prizrenit u përjetsuan përmes epikës historike, mirëpo vendin e parë e zë Mic Sokoli, prijësi i Krasniqes, biri i Sokol Ramës nga Malësia e Madhe. Heroizmi i pashoq i Micit u kthye në legjendë, dhe këngët për të jehuan nëpër vite duke mbërritur deri tek ne.

Grekët pas kësaj,filluan të mbledhin të gjallët e mbetur

Grekët pas kësaj,filluan të mbledhin të gjallët e mbetur. U dha urdhëri: kush e di se kush ja ka marrë floririn të tregojë. Erdhën qeveritarët gjoja për të zbuluar e ndaluar kasaphanën e vjedhjet. Por xhaxhesha ju tha prerë: nuk kemi florinj, e as nuk kemi patur. Kështu na lanë tek shtëpia e Sali Hafuzit të mbyllura brënda si burg. Shikonim nga penxherja që vinin grekët për të marrë përseri vajzat e reja, por nuk i linin ushtarët që kishin ardhur roje nga qeveria greke. U bë me roje pastaj. Po me babanë cfarë u bë? Babai kur iku nga shtëpia na la amanet.:
Kam 3 shënja.( një sahat floriri me qostek,, një kamxhik si gjarpër, me rruaza, një vezë të gdhendur me ar,për të mbajtur stërlina flori për vete, të gjitha porositur nga Egjypti. ) të cilat i mbante për qejf.Kur ju të shikoni ndonjë nga këto shënja në dorë të ndonjë greku dijeni se mua më kanë vrarë.Ne prisnim në dritare,,kur vjen një oficer grek dhe futet në oborr,duke tundur kamxhikun, dhe varur mbante orën ndërsa me dorën tjetër hidhte vezën përpara syve tonë. Ne vumë ulërimat Mu vra kunati-- thirri e para xhaxhesha. ,më mirë të më kishin vrarë djalin. ...Aq, i mirë dhe fisnik ka qënë babai im. U vra nga Gaqi Paski. e njohim këtë familje, që quhen paskenjtë, Po kush mbeti nga trungu i Dinejve? Jemi ne vitin 44. Përsëri Viti më i zi, i jetës time --- tregon Jeko. Atë vit, u vranë dy vajzat e Syhbi Dinos, Adileja dhe mëma ime.ndërsa tre vajzat e tjera u burgosën. Ne, që ishim në burg, brënda shtëpisë së Sali Hafuzit.të gjitha të sëmura.,kishim fshehur edhe 5 burra të cilët ruheshin lartë në tavan që mos ti vrisnin, Ata ishin me sa mbaj mënd unë: Tasim Muhefini, Ismail Zeneli( Malua) Halit Mece. Mazi i Asllanit. Eshref i Sulotares,Erdhi oficeri famëkeq i Zervës.quhej Stavropullos. I thotë nuses së xhaxhait
për të më marrë mua, gjoja përbirësim.Xhaxhesha iu përgjegj ashpër; Unë grekerve nuk ua kam më besim, Vetëm gjak, duan ata.
Pastaj, i morën të gjitha gratë.për të mbledhur trupat. Oh! C' tmerr i gjallë. ...Nuk i harroj dot gjithë jetën Copa këmbësh, koka njërëzish. e fëmijë të hedhur andej këtej,veshë e hundë të prera,sy të nxjera....
Fund...
KJO ISHTE FUNDI E NJË PREJ HISTORIVE GJAKATARE TË ZERVISTËVE GREK NDAJ ÇAMËVE. SI KTO HISTORI TË LARA ME GJAKUN E ÇAMËVE KA SHUM. A DO ARRIM QË KTË GJAK TA VËM NE VEND? A DO ARRIM QË TË PAKTËN TË VËM NË VËND AMANETIN E  NJERËZVE TAN QË I LAN SOKAQET ME GJAKUN E TYRE? ARDHTË SA MË SHPEJT AJO DITË QË AMANETI TË PËRMBUSHET.
DHE DUKE PËRFUNDUAR KËTË LEXIM TE KËSAJ HISTORIE TË DHIMBSHME DHE TË PERGJAKUR ME GJAKUN E KULLUAR E TË PASTËR TË ÇAMIT, DORA NIS E SHKRUAN:

Ti mor Grek
Or maskara
Që bëre gjithë
Këtë hata
Cfaj të patën
Ciliminjtë
Gratë, pleqtë
Edhe të rinjtë

Se në shesh
Ty s'ta
Mban
Mbrapa krahëve
Ti të han

Vrave, njërëz.
Vrave,jetë
Farë e keqe
Në dhe
T' mos mbetë

Hak, pa marrë
E gjak, pa larë
S'do ta fal
Kurrë, populli
Çam.
Se po vjen
Dita jonë
Tani, shpejt
Sa nuk, është
Vonë

Do, paguash
Për mizoritë
Do të dënojë
Historia
Do të dënojë
Dhe cdo, gjë
Në vënd
Do shkojë

Djëmtë e Vajzat e
Çamërisë
Tani Jane
Rritur
T'marrin hak
Mezi, kanë
Pritur.

Tmerre! Fillimet e masakrave në Çamëri Pjesa e dytë

Tmerre!
Morëm rrugët, Ecja e tmerruar. Pashë Myftiun e therur,gjak kudo.Mar rrugën për te Tahir Becos.(quheshin pronat e livadheve) Aty po ecnim për tu mbrojtur.,ishim pa ngrënë. pa pirë, vetëm njërëz të vrarë kishte përpara. ..Aty takoj teton time Adile Dinon. ( Ablla) i flisnim. me gjithë nusen e dajos, Nazo Dino. (gruaja e Hasan Dinos që nuk kishte as dy muaj martuar) Në kurriz tetoja mbante djalin 5 vjecar,sot është gjallë.Afër tyre ishin dy andartë greke, që kishin torturuar teton dhe nusen e dajës tim. Kur dalloj njërën nga këto dhe me vrap shkoj e tmerruar, por c' të shoh.aty pranë rrinte në këmbë Janis Vllakaqis, i gjatë dhe me mustaqe të zeza, i veshur ushtar. i cili tek koka e tyre ju thoshte ; Ecni shpejt se do ju vrad. Pranë këtyre ishte edhe gruaja e Muhamet Dirit Në atë kohë për të ecur më shpejt, se ( ndryshe të thernin e të linin në vënd) i thotë nusja e dajos; Mos.mos, Janis është e sëmurë nga stomaku. (për tezen time) I thotë ai ; Do ja shëroj unë stomakun.Në atë kohë që nusja e dajos,me zor e mbante këtë plakë të sëmurë nga stomaku që të mos ngelej në vënd.,duke patur edhe fëmijën e vet në kurriz,i lutet përsëri këtyre katilëve grekë....Por " qirjes Janis" i bie me kondak të dyfekut në stomak, ...Ec! I thotë, Kur e panë që ajo u këput në vënd, grekët i morën edhe florinjtë, dhe e plasën në mes të rrugës, gjysëm të vdekur. pastaj vazhduan rrugën duke na kërcënuar ne të tjerave. Mezi u afruam dhe u shpërndamë në shtëpitë tona. Dita e mërkurë, fundi i kasaphanës të qershorit 44. Mbasi natën ishim strehuar në një shpellë, kthimi jonë ishte gjysëm i vdekur.Në shtëpi cfarë gjej?,,

NGA ZERVISTAT NJË MOS MBETË!

NGA ZERVISTAT NJË MOS MBETË!

Viti më dizet e katër,
korriku katërmbëdhjetë,
nga zervistat një mos mbetë,
na nisnë muharrebetë,
të ndjekin çamët e shkretë.
Vranë grua, djalë e plak,
e mbushën vëndin me gjakë.
Çamët 'e mjerë pa armë,
ikën e lëshuan vatanë.
Në Qafë të Glloboçarit,
hodha sit prej Luaratit,
në mes ngrihej flak e zjarrit,
në shtëpit e Sulejmanit,
haj medet fati vatanit,
e lajm në thojt e dushmanit.
Në pusi i Tahir Çaparit,
mbledhur zagarë të e Frarit,
ata që na dojnë fshanë,
që bënë gurë Luaranë.
Mbeti Çamëria, mbeti,
për neve u bë gazepi.

"Luarat-Margëllëç, 1955

POROSIA E FUNDIT E GJERGJ KASTRIOTIT-SKENDERBEUT

POROSIA E FUNDIT E GJERGJ KASTRIOTIT-SKENDERBEUT

Skënderbeu para se të vdiste, thirri pranë vetës trimat e tij. Iu drejtua më të riut e i tha:

-Gjon, ti je i ri e i fuqishëm. Merri ato thupra dhe ashtu, grumbull siç janë thyeji!

Djaloshi mori thuprat dhe u përpoq me gjithë fuqinë, por s'í theu dot. Pas tij provuan dhe dy-tre të tjerë, por as ata nuk mundën t´i thyenin.

Atëherë Skënderbeu e mori tufën e thuprave, e zgjidhi dhe iu drejtua të birit:

-Gjin, merri thuprat dhe thyeji një nga një.

Gjini i theu të gjitha.

As më i fuqishmi nga ju ,-tha Skënderbeu, s´mundi t´i thyejë thuprat së bashku. Kurse Gjini, që është ende i vogël, i theu një nga një. Prandaj qëndroni gjithmonë të bashkuar, sepse kështu edhe pa mua do të fitoni. Arbërisë nuk i kanë munguar kurrë trimat. Betohuni!".

Trimat nxorën shpatat dhe thirrën:

Betohemi!

Luftërat për liri vazhduan edhe pas vdekjes së Skënderbeut.

Fillimet e masakrave në Çamëri 1944. Pjesa e parë

Tërë natën e 27 qershorit 1944 burrat rrinin me pushkë në dorë,kur panë në Gallata ( xhade kryesore) në Paramithi.që u futën ushtarët e Zervës.të armatosur mirë.Pa le kishin marë dhe disa të shitur, cam të krishterë, për të na ngatërruar e përzier me ne si kundërshtarë.e përcarë vetë camërit.por këta atë ditë, tirpërian vetë Sulin,sa i mohuan dhe njërëzit e tyre.Gjermanët sapo ishin larguar. Nuk e prisnim nga Grekët, sepse të themi të drejtën me popullësinë Greke kemi shkuar në paqe e miqësi, por e keqja na vinte nga lart. Del Dhespoti i Paramithisë, përpara shkollës së madhe dhe me altoparlant bën thirrje; " Jemi vëllezër,armiqësi nuk kemi.Të gjithë burrat 13 -90 vjec të mblidhen në shkollë. Kështu u bë. Vajtën në shkollë dhe u futën brënda. Mbasdite i mbyllën me kyc të gjitha dyert. Babai dhe xhaxhai nuk u futën në shkollë, dhe as nuk erdhën në mbledhje sepse e kuptuan dredhinë e Grekeve.Të parët e tyre i kishin mësuar që të mos i zinin besë asnjëherë grekerve. Megjithëse në shtëpinë e Dinejve vunë një letër me shënimim ; " Kjo familje te mos preket" (do e them pse e bënë) Mëhalla rreth shtëpisë tonë, kur e panë këtë shënim. dhe nga frika, u strehuan aty të gjitha gratë,vajzat dhe nuset e reja.për tu mbrojtur.Në kohën e gjermanëve, dihet që jepeshin urdhra, se po të vritej një gjerman, do të ekzekutoheshin 5 vëndas. Ndodhi që u vranë disa gjermanë, dhe ata morën 49 grekër dhe i vranë, Në mes tyre ishte dhe familja e Thanas Raftit. me të cilin familja jonë kishte miqësi. Babai me shumë lutje bëri cmos që ti shpëtonte jetën ,por gjermanët nuk dëgjuan dhe vranë Thanasin, ndërsa tjetrin Nikolla Raftin e fshehëm 7 ditë e 7 netë në shtepinë tonë. Pra këta49 greke i vrau gjermani. Acarimi i Grekëve u be ndaj nesh. Të gjithë Grekërit që ishin pjestarë të këtyre familjeve cfarë nuk bën ,kunder nesh. në Paramithi. Pra kur u larguan Gjermanët,erdhi Zerva ku ju dha liri veprimi për të bërë cfarë të donin për 5 ditë e netë. ku në krye ishin me zervistët familjet e 49 vetave të vrarë, me fytyra si bishë, për të marrë " hak " në mënyrën më mizore,Vrisnin vetëm me thika, sëpata, me shishe të thyera, me kondak dyfeku, me varje''----- rrallë me plumb. Ka qënë e martë atë ditë ....... e zezë e tmerrëshme. Të enjten u mbyll Eh!Cfarë hoqëm
Vazhdon,...
Marrë nga " Camëria Denoncon"

LATRONËT E DARDHANISË

LATRONËT E DARDHANISË. – njihen në histori si kryengritësit dardhan kundër pushtimeve të huaja e robërisë, nga fuqitë e të dy anëve të udhës diellore – deri tek njohja historike e dardhanëve të sotëm të fundshekullit XX-të kundër masakrave masive e pastrimeve etnike sllavo-ruse mbi territorin e ngushtë dardhan të Kosovës. Në burimet antike të shkruara, dardhanët njihen si fis i fortë i përmendur, luftëtar të fortë e të qendrueshëm në çfarëdo ekstazash tmerri luftërash eventuale - që përballuan të gjitha rreziqet shkullore e mijëvjeçare prej të huajve. Njihen mbretëritë dardhane nga Bardhilli, Agroni, Theuta e Genci. Kështu nga shek.III p.e.r. dardhanët kishin një shtet të fortë e të fuqishëm politik, ushtarak e administratinv në Ballkanin illirik. Krijuan mbretërinë me dinastinë e Llongarit dhe si fuqi e madhe politike ballkanike. Në atë kohë të Illirisë së vonë pas shumë mbretërive para epokës së re, një nga qytetet me rëndësi e qendër e madhe tregëtare xehtare e Dardhanisë ishte Damastioni, i cili ka krijuar edhe monedha te veta origjinale të mbretërisë dardhane, si dhe qytetet tjera kryesore: Skupi, Municipi, Upiana, Justiniana Prima, Naissa, Ulkinioni, Skardi, Skodra.

Guri i lashtë në Greqi që flet shqip: Nuk largohemi nga toka jonë, këtu hapim varret

Guri i lashtë në Greqi që flet shqip: Nuk largohemi nga toka jonë, këtu hapim varret

Pllaka e gurit në ishullin grek të Lemnosit i përket shekullit të VI.p.e.r. dhe është deshifruar nga studiuesi Muharrem Abazaj

“Ne nuk largohemi nga toka jonë, me këtë rrojmë, këtu hapim varret”, ky është teksti mbi pllakën e gurit që gjendet në ishullin grek të Lemnosit. Datohet në shek VI. p.e.r. dhe është bërë objekt deshifrimi nga shumë studiues, midis të cilëve edhe Nermini Vlora (Falasci). Ajo ka arritur të deshifrojë një pjesë të mirë të shkrimit por, siç thotë ajo, nuk e vazhdoi më tej për mungesë të njohjes thellë të gjuhës shqipe.

Duke punuar mjaft me këtë mbishkrim, studiuesi Muharrem Abazaj arriti të identifikojë aty shumë nga ato fjalëza njërrokëshe pellazge, identike ose të përqasura me ato fjalë shqipe që kishte dalluar tek toponimet. Përmbajtja e këtij mbishkrimi është një histori e dhimbshme e lidhur me pronën, me tokën. Pronarët legjitim të tokës i përgjigjen në këtë mënyrë zaptuesit të tokës së tyre: “Ne nuk largohemi nga toka jonë, me këtë rrojmë, këtu hapim varret”. Dhe ajo është dorëzuar me vet dorëzimin e jetës së tyre.

Edhe portreti në gurin e mbishkrimit si dhe thika përbri tij, flasin qartë për këtë përmbajtje. Deshifrimi i këtij mbishkrimi me anën e shqipes, tregon në mënyrën më të plotë për lidhjen e pellazgjishtes me shqipen

Përpjekiet për bashkimin e Çamërisë me vendin amë

Përpjekiet për bashkimin e Çamërisë me vendin amë:
    Rasti i Konferencës së Paqes në Paris 1919

Masat thellësisht të padrejta si famekeqja “Reforma Agrare”e cila u zbatua në mënyrë të veçantë në Çamëri, u rrëmbeu shqiptarëve, të cilët u degëdisën në Anadoll, më mijëra hektarë tokë buke, sipërfaqe të madhe me vreshta, qindar mijëra rrënjë ullinj, të cilat u bënë pronë të elementëve grekë, ishin në kundërshtim të plotë me nenin 6 të Traktatit të Paqes. Ato i detyruan popullsinë muslimane të krahinës së Çamërisë të dëtyrohet të mërgojë dukë lënë pasuritë e tyre të paluajtshme, fushat e tyre në duart e çetave terroriste greke.
Zgjedhja e mërgimit drejt Turqisë ishte për disa arsye. Një pjesë Turqia iu paraqit si parajse, të tjerë u gënjyen në aspektin e përkatësisë fetare duke u manipuluar në mënyrë të padrejtë nga disa klerikë vendas. Por një nga arsyet për të mos iu drejtuar Shqipërisë ishte sepse deri në atë kohë pavarësia e Shqipërisë nuk ishte bërë zyrtarisht. Në atë kohë qëndrimi i tyre ishte mjet i vetëm për të ruajtur të drejtën e kërkimit të mëvonshëm të kombësisë shqiptare.  Në këto kushte kryetari i delegacionit shqiptar në Konferencën e Paqes në Paris Luigj Bumci (atëhëre peshkop i Lezhës) i drejtohet kryetarit të kësaj conference Zhorzh Klemenso, më 25 Korrik 1919, të ndërhyjë tek shteti grek për shfuqizimin e dekretit të marsit 1918 dhe për pasojë pengimin e dëbimit të shqiptarëvë myslimanë të cilët dëshirë të vetme kanë bashkimin më tokën mëmë Shqipërinë. “Pra nevojitet që dëbimi i tyre nga territori grek të shyhet deri në çastin kur kufijtë e Shqipërisë do të jenë caktuar nga Konferenca e Paqes. Por, ndërkohë është e nevojshme, sipas nenit 6 të traktatit të paqes turko-greke; i cili përputhet me parimet më të shenjta të drejtësisë, që asnjë pengesë të mos vihet nga qeveria greke për tjetërsimin e lirë të pasurive të tyre të luajtshme e të paluajtshme”.
Në të njëjtimn momerandum kërkohet nga Konferenca e paqes që Greqia të paguajë dëmshpërblimet për djegien e fshatrave shqiptare ne jug te Shqipërisë.Gjithashtu në një mëmorandum tjetër, të cilin delegacioni shqiptar ia dërgoi Këshillit të të Dhjetëve më 24.12.1919, denoncoi padrejtësine greke sips së cilës të krishterët ortodoksë të konsideroheshin grekë duke përdorur besimin fetar si instrument shtypjeje.
Vetë përfaqsuesit e Çamërisë Arif Çami, Ahmed Camëria, Qemo Preveza, Xhevit Ajdonati me një letër drejtuar Zhorzh Klemanso dhe kopje drejtuar Z. U. Uillson, president i ShBA; shkëlqesisë s tij Llojd Xhorxh, Kryetarit të Këshillit të Ministrave të Madhërisë së Saj Britanike; Shkëlqesisë së tij Orlando, kryetarit të Këshillit të Ministrave të Madhërisë së tij Mbretit te Italisë, ndër të tjera shkruajnë: Nëse popullsia e Çamërisë do të kishte shumicë greke, si do të shpjegoheshin krimet dhe padrejtësitë e padëgjuaratë kryera nga Greqia kundër popullsisë paqësore të kësaj krahine.Përse qeveria greke nuk i ruajti pronarët e këtyre krahinave të gëzonin per 5 vjet të ardhurat e tyre?Përse kësaj popullsie i ishte hequr e drejta të siguronte bukën e gojës?Përse u lanë të vdisnin urie mijëra banore të camërisë fatkeqe? Përse u ndalohej shitblerja dhe hipotekimi i pasurive dhe detyroheshin të shpërnguleshin pa gjyq? Për më tepër ne mund ta provojme me plebishit kombësinë tonë shqiptare”
Po kështu, përfaqsuesit e komitetit irredent te shqiptarëve iu drejtuan përfaqsuesit te Italisë në Konferencën e Paqes në Paris ku i dëshmuan se shqiptarët nuk i kanë rreshtur kurrë përpjekiet që tokat e marra padrejtësisht nga shteti fqinj grek, tu ktheheshin përsëri shqiptarëve.Shteti shqiptar kishte vërtet nevojë për qytetet si Preveza dhe Janina, për të patur nje kufi jugor sa më strategjik.Barazpesha në Ballkan nuk mund të arrihet kurrë pa u bere i mundur bashkimi kombëtar brenda nje shteti te vetëm.Zgjidhja e drejte e kufijve jugor të Shqipërisë do t’i jepte fund konfliktit greko-shqiptar që lindi më 1913 dhe do të ndihmonte për forcimin e paqes ne Ballkan.Në lidhje me këtë ata paraqitën dhe statistikat e kufijve dhe te banorëvë të Camërisë:

Në Jug     Deti Jon
Në Lindje  Luc, Kukul, Vladar, qafa e Cjapit
Në Veri   Korican, Fortesa e Sulit, Kakosuli, Kurila, Shkalla, Mali i Selanit,
Mikla, Kalamas
Në Perëndim  Shteti shqiptar siç u përcaktua nga Konventa e Firences 1913
 
                      Shqiptarë                Grekë
Filat                  22348                    6125
Gumenicë  10126      --------                   
Ajdonat               13780                    2575
Margëllic  15723       --------- 
Pargë                800                       500
                 _________________________________
Totali              62777                      9200 

Në shtojcën e dokumentit ata tregojnë se pronat dhe cifligjet janë sekuestruar nga fermerët grekë me ndihmen e shtetit grek dhe për këtë padrejtësi ju mohoet edhe e drejta për të patur avokat mbrojtës.Të gjitha këto padrejtësi shoqërohen dhe me dhunime fizike, çnderime,  burgosje dhe vrasje duke treguar natyrën e rregjimit despotik të shtetit grek.
Protesta të shumta kundrejt këtyre padrejtësive dhe në përkrahje të vëllezërve Çamë u bënë edhe në qytetet e Shqipërisë si në Fier,  Berat, Lezhë, Elbasan, të cilat u drejtoheshin Kryesisë së konferencës së Paqes më shpresën “se ndarësit e drejtësisë së popujve do ta kursejnë kombin shqiptar kaq të dërmuar këto vitet e fundit në luftën e tij të shenjtë për çlirim”

Mitet e Himarës më të vjetra se mitologjia greke…

Mitet e Himarës më të vjetra se mitologjia greke…

Nga

 Arlinda Canaj

 

Himara është një nga perlat e Kaonisë ilire në shekuj, banorët e brigjeve të saj janë quajtur fisi i Kerauneve (nga emri i vargmalit). Zeusi i keraunëve është më i vjetër se ai i mitologjisë greke. Vetë kreshtat malore të Akrokeraunëve, ose Maleve të Vetëtimave kanë qenë sipas profesorëve të Kembrixhit, djepi i lindjes se kultit të Zeusit, që ka si atribut rrufenë.

Ky prototip i Zeusit u zhvendos më vonë në Olimp të Greqisë. Zeusi i keraunëve përfaqëson kështu një mitologji paragreke, që duhet marrë në konsideratë nga studiuesit. Duket sikur parahistoria zanafillore e Himarës është spërkatur me yllësi perëndish dhe qeniesh të shpirtëzuara. Kaq shumë autorë legjendarë të antikitetit kanë folur për të, për të mos harruar më vonë, gjeniun e romantizmit, poetin Bajron, i cili ka shkruar vargje të shkëlqyera për himariotët luftëtarë.

Arkeologu francez, Leon Rei ka skalitur këto fjalë: “Nëse Shqipëria ka me se të mburret, ajo, në radhë të parë duhet të mburret me historinë e Himarës”. Dhe ja, në Palasë para shumë vitesh është gjetur një përkrenare bronzi tipike ilire e shek. V para Krishtit. Për fat të keq, kjo përkrenare sot është zhdukur. Është e pafalshme që nga shteti shqiptar nuk janë organizuar ekspedita arkeologjike në Himarë. Themelet e mureve të kalasë së Himarës kanë gurë të mëdhenj ciklopikë, të tipizuar si mure pellazgjike, që të paktën janë të lashtë nga shek. V para Krishtit.

Padyshim në këto mure, jeta ka qenë akoma më e vjetër. Një forcë e çuditshme, një lloj elani jetësor, siç do te thoshte filozofi Bergson, e ka ngritur jetën e njerëzve në shpatet e Bregut te Detit, duke i emërtuar përfundimisht ata si bregdetas.

Fshatrat e Himarës mund të quhen si qytete të vogla, tepër të lashta, që përbejnë një bizhuteri përrallore. Shtatë fshatrat e Himarës, si në një numër padidik Palasa, Dhërmiu, Vunoi, Himara, Piluri, Kudhësi, Qeparoi. Por në dokumente flitet edhe për një koncept më të gjerë të Himarës, ku përfshihet dhe Nivica, Piqerasi, Lukova, Dukati, Radhima, Tragjasi, Gumenica, Tërbaçi, Lopësi, Mavlova, Vranishti, Smokthina, Kallarati, Lepenica, Progonati, Tepelena, etj.

Himarioti Anton Linerosa, sipas Barletit mori pjesë në Kuvendin e Lezhës dhe u vra në betejën e Torviollit me 40 trima të tij me 1444. Me 31 gusht 1431, i biri i Gjergj Kastriot Skënderbeut, Gjoni zbret nga Italia në Himarë dhe çliron tërë zonën dhe kështjellën e Borshit. Princi shqiptar, Balsha II ka qenë zotërues i Himarës, pas vdekjes së tij zotëruese qe gruaja Komita Muzaka.

Më 12 korrik 1577, pleqtë e Himarës dërgojnë një letër për Papën, të cilën e dërguan në Romë Gjik Kola me Gjergj Katasin. Në këtë letër ata i thonë Papës se janë arbër, se krenohen me Skënderbeun dhe se kërkojnë që Europa t’u japë armë për të luftuar kundër pushtuesve. Në shek. XVIII, himariotët dërguan në Rusi Pango Bixhilin dhe Hil Kristoforin tek Caresha e Rusisë, Elisabeta Petrovna. Në letrën që iu dërgua careshës, thuhej: “Flasim shqip, atë gjuhë që flitet në tërë Shqipërinë deri në Bosnje”. Me 1818 Regjimenti Shqiptar në Korfuz luftoi për mbrojtjen e Psarës.

Anglezi Millingen ka shkruar “Himariotët kishin pamje më luftarake në tërë ushtrinë. Nuk kanë dallim nga shqiptarët e tjerë. Veshja dhe gjuha – krejt e njëjtë”….Nuk është e rastit, që Papa Dhimitri nga Dhërmiu përktheu në shqip katekizmat, u hapën shkolla shqipe gjatë shek. XVI-XVIII. Historia e Kishës Katolike në Himarë nuk mund te zhduket dhe nuk mund të mohohet

Lëvizja Beslidhja Bijt e Shqipes: Reagon për vendimin e mar nga kroacia për ekstradimin e Ballist morinës

Indiferenca e qeverris tonë, coi ne Ekstradim Heroin e 4 Tetorit, qe ngriti Flamurin e Shqipërisë Etnike ne mes te Beogradit. Kjo per ne eshte thik mbas shpine si nga ana e Kroateve ashtu dhe nga qeverria jon e cila nuk ka bërë asnjë përpjekje për të mos lejuar ekstradimin e Ballist Morinës. Per ne si Lëvizje kjo është Tradhëtia e rradhes nga qeveria jonë dhe nga "Miqtë" tanë Kroat.
LËVIZJA "BESLIDHJA BIJTË E SHQIPES"
Tiranë më 17-8-2017.
B.B.SH

Petro Nini Luarasi, Martiri i Shkollës dhe Gjuhës Shqipe

Petro Nini Luarasi,
Martiri i Shkollës dhe Gjuhës Shqipe.

17 Gusht 1911-Vdes i helmuar nga qarqet shoviniste greke, Petro Nini Luarasi, personalitet i Rilindjes sonë Kombëtare.
Ishte i biri i Nini Petro Kostallarit, veprimtar i Rilindjes Kombëtare, publicist e pedagog,  Mësues i Popullit.
Ishte nxënës ne shkollën e Qestoratit drejtuar nga Koto Hoxhi. Punoi mësues ne fshatrat e Kolonjes, ku u mësonte fëmijëve fshehurazi Gjuhën Shqipe dhe përgatiti një grup shokësh si mësues. Më 1882 hapi Shkollën e Parë Shqipe në fshatin Bezhan të Kolonjës, kurse më 1887 hapi shkollën Shqipe në Ersekë dhe pak më vonë (1892-1893) shkollat Shqipe në krahinën e Kolonjës e të Vakëfeve, punoi si drejtor dhe Mësues i Mësonjëtores së parë Shqipe të Korçës dhe më vonë i Shkollës së Negovanit(1909-1911). Në vitin 1892 bashkë me Gjerasim Qiriazin themeluan shoqatën protestante"Vëllazëria e Shqipërisë ". Ishte delegat ne Kongresin e Manastirit(1908). Për veprimtarinë Atdhetare, Arsimore e Shoqërore u përndoq nga xhonturqit dhe Patriarkana e Stambollit. Vdiq i helmuar prej tyre në Ersekë, më 17 Gusht të vitit 1911.

DODONA, Kryeqyteti i Perandorisë Pellazge

DODONA, Kryeqyteti i Perandorisë Pellazge

Homeri nё “Iliadё” shkruan: “Mbret i pellazgёve dhe i Dodonёve, o Zeus.

Ti qё nga larg nёn urdhra mban Dodonёn…” (Iliada, kёnga XVI, rreshti 285-290)… Duke lexuar këtë fragment poeme, fare të qartë, përfytyroj bardin e verbër, por me sytë tepër të fuqishëm të mendjes së tij, i cili me lirë në dorë, u këndonte heroizmave pellazge të kohës së vet, dhe më kaplon trishtimi, si është e mundur të ketë ende pseudo-studiues që duan ta mbulojnë me mjegull të vërtetën e madhe pellazge?!… “Herodoti, pohon se vëndi i kultit, apo vëndi i shenjtё parahelen, mё i lashti dhe i vetmi i njohur, ёshtё ai nё Thesproti (Çamёri) i pellazgёve nё Dodonë. (M. Aref, “Mikenёt-pellazgёt” fq. 67).

Perandoria e pellazgёve, me epiqёndёr Dodonёn, ka luzmuar (lumturuar) nё rajonet ballkano-danubiane, nё pellgun e Mesdheut, nё Azinё e Vogël, nё gadishullin Apenin, nё gadishullin Iberik, Kaukaz, Palestinё etj. Edëin Jasque citon: “ashtu si Homeri, Virgjili paraqiti protagonistёt e tragjedisё trojane jo si greke, por si pellazge”. Ai deklaroi se mbreti dardan i Trojës, Priami ishte pellazg si të gjithë mbretёrit e tjerё Trojan. Enea gjithashtu ishte trojan dhe rrjedhimisht pellazg edhe forcat rrethuese ishin pellazge.

Ndёrsa Ismail Kadare shkruan: “Ju e dini se pёrpara Trojёs atёherё, kali i drunjtё dhuratё e grekёve u shfaq. Ky kalё nё dy grupe i ndau Trojanёt”. Por unë them: Zoti Ismail Kadare, ju i sjellni grekёt nё luftёn e Trojёs kur ata kanё ardhur nё Ballkan mbas gjashtёqind viteve me emrin “semito-egjiptian”. (R. Angeli “Enigma”).

Le tё njohim dhe kulturёn e tempullit tё Dodonёs.

Kjo kulturё erdhi nё ditёt tona ndёrmjet arkeologjisё dhe historisё, tё Shlimanit dhe tё Evansit si arkeollogё, por dhe tё Homerit tё madh, kёtij gjigandi tё letёrsisё botёrore dhe nga pasardhёsit e tij. Nga Robert Tempre nё librin e tij “Netherëorld”(bota e tё vdekurve), botim i Londrёs 2002 ku ai thekson: “Jam angazhuar me vite tё tёra që tё gjej vendlindje origjinale tё orakullit tё Dodonёs dhe sё fundi ёshtё identifikuar nё rrezen e malit Tomare, nё perёndim tё Janinёs” (gazeta Illiria 9 shkurt 2006 f. 27).

Rasim Bebo, duke folur në Simpoziumin e Tretë ndërkombëtar: “10 mije vjet histori >>> Pellazgë > Shqiptarë”, mbajtur në Tiranë (14-15 nëntor 2014).

Kёndi nuk fillon nga mali i Tomorrit nё Berat, por fillon nga mali Tomare, nё Çamёri dhe pёrfundon nё pikёn lindore, nё malin Ararat, (arka e Noes). Pastaj zbret poshtё nё jug, pёrshkon pingul Mesdheun e krijon njё kёnd tё drejtё nёntёdhjetё gradё, aty ku ngrihet piramida e madhe e Egjyptit, që quhet Bendet dhe ka qenё kryeqyteti i parё i Egjyptit. Dodona ёshtё saktёsisht tetё gradё nё veri tё Bendetit dhe prej këndej trekёndëshi takohet nё Dodonё. Pranohet se këtu ёshtё vendndodhja e Dodonёs. Vendndodhja, theksohet edhe nё shkrimet e Erik Von Daniken: “çdo kush mund tё vёrё re, se kemi trekёndёsha tё tillё qё krijojnё njё rrjet tё pёrbashkёt me qёndrat e kultit dhe kjo gjё nuk mund tё jetё rastësi. Ja një shёmbull, Dodona-Delphi-Sparta njё trekёndёsh! Distanca midis tyre ёshtё e barabartё. Njё tjetёr trekёndёsh formon Nikosia-Dodona-Knossos. “Dhe po ti marrim tё gjitha sё bashku del se Dodona ёshtё nё relacion gjeometrik me Delfin etj.

Komunikimi “Njё tjetёr dukuri e rёndёsishme ёshtё komunikimi midis kёtyre qёndrave tё kultit. Çdo gjё brёnda kёtij territori nё njё dimension krejt tё paimagjinueshёm pёr kohёn tonё, ёshtё ndёrtuar simbas njё masterplani, i cili me njohuritë dhe teknologjitё e sotme, ky masterplan ёshtё krejtёsisht i parealizueshёm”.

Robert Temple, vё nё dukje sistemin e komunikimit midis tempujve. Nё Netherëorld shkruan: “jam informuar se pёllumbat postierё ishin nё gjёndje tё fluturonin nga Teba e Egjiptit, deri nё Dodonё, brenda njё dite!” Nё kohёn e vjetёr profetёt e lidhur me Dodonёn, konsideroheshin tё aftё nё zbёrthimin e gjuhёs sё zogjve. Nё fakt “gjuha e zogjve” shkruhej nё njё letër, e cila i lidhej pёllumbit korier nё kёmbё. Pёr fatin, sipas legjendёs sё transmetuar nga Dioniz Alikarnasi (II, 51, 1) apo tё vjershёruar nga Virgjili (Aen. 3, 239) “Enea zbriti nё Butrot, nё rrugё pёr nё Dodonё, ku mori nga orakulli miratimin pёr themelimin e Romёs”.

Aleksandri i Mollosisё, ndёrmori njё fushatё ushtarake nё Italinё e jugut, ku dhe u vra ne vitin 331 p.e.s, pranё qytetit Pandosia dhe lumit Aheron. “Orakulli i Dodonёs e paralajmёroi se qyteti Pandosia dhe rryma e Aheronit janё pёr tё fatale” tregon Plutarku (XII, I, III, IV). Edhe ky lumё dhe qyteti ishin nё Epir, por Aleksandri nuk e dinte se nё Itali kishte njё qytet me njё lumë po me kёtё emёr.

Prof. Dr. Raymond Mooyd, i cili ёshtё autori i librit “Reunions” (ribashkimet) thotë: “Nё kohёt e lashta fetarët e Dodonёs kishin aftёsi qё tё vendosnin kontakte midis tё gjallёve dhe tё vdekurve. Ata ishin nё gjёndje tё shkrinin kufinjtё realё midis dy botёve dhe konsideroheshin mё tё zotёt nga gjithё orakujt e tjerë te marrë së bashku. Atje vinin nga larg dhe pothuaj nga tё gjitha anёt e botёs për tё bёrë kontakte me tё dashurit e tyre, tё cilёt kishin vdekur.” (Nё aspektin e logjikёs sё sotme, njё ide e tillё ёshtё njё lajthitje e pastёr! Por, ne po flasim pёr njё kohё tepёr tё largёt dhe pёr eksperiencёn e njё civilizimi tё humbur.) “Aty gjendej njё enë jashtёzakonisht e gjёrё dhe plot me ujё, nёn kujdesin e orakullit, klienti instruktohej qё t’i mbante sytё nё sipërfaqen e ujit. Nё tё njёjtёn kohё fetari i kungonte ata me formula magjike. Dhe papritur, dalёngadalё fytyra e të gjallit shuhej nё pasqyrimin e ujit dhe po aq ngadalё tashmё vizatohej “i vdekuri”, i gjallё, tre dimensional me ngjyra natyrale, ndoshta edhe duke folur! Dhe kёtё rast parashikimi me ndërmjetësinё e veçantё të orakullit, dёgjohej drejtёpёrdrejtё nga goja e tё vdekurit!”

Ky akt na ndodh edhe neve nё kushtet e gjumit, kur flasim me tё vdekurit në komunikime të pavullnetshme, nё ёndrrat tona. Nё kёtё mёnyrё qё klienti tё arrinte nё kёtё gjёndje psikologjike tё veçantё, nga ana e fetarëve pёrdoreshin edhe droga tё ndryshme, qё e stimulonin atё deri nё nivelin e halucinacionit”. Veçanёrisht, Plini, na thekson njё fakt tё tillё pёr njё bimё me emrin “Harbane” e cila konsiderohej si “bar i shenjtё” qё kishte kualitet hipnotik dhe qё pёrdorej pёr ceremoni tё tilla.

Nё istitucionin e Dodonёs, fetarët e saj njiheshin edhe pёr bёma të tjera. Enzo Gatti nё librin e tij “Gli Iliri” botuar nё 1981, nёnvizon faktin se fetarët e Dodonёs ishin astronomё ekspertё, ata ndёrtonin qendra ku vёzhgonin qiellin. Parashikonin ndikimin e yjeve, kuptonin ciklet e Hёnёs, ciklet menstruale tё grave, baticat dhe zbaticat. Studionin galaktikat, kometat, dhe mjegullat dhe i faleshin yllit “Sirio”. “ata u tregonin bujqёve kohёn e tё mbjellave. Parashikonin orёn e datёn e saktё tё eklipseve. Me urdhёr tё fetarit, dielli humbiste dritёn e tij. Fetari sigurisht pёrfitonte nga eklipset dhe bёhej interpretuesi i paralajmёrimeve hynore, duke diktuar mësime”. Nga Enzo Gatti del se “besimtarët e Dodonës kishin njohuri universale”.

Prof. Dr. Lutfulla Peza dhe Liriana Peza shkruajnë: “Ata njihnin mjaft mirё industrinё e prodhimit tё verёs, poçarinё, metalurgjinё, me përpunimin e bakrit, arit, argjendit dhe bronzit. Zbukurimet e tyre prej ari dhe argjendi, si dhe nё poçeri, edhe sot mahnitin këdo pёr nivelin e lartё artistik. Perënditё e para me Zeusin në qendër, u pёrkasin pellazgёve, gjё qё pranohet edhe nga studiuesit e shumtë.

Kryeqendra e Zeusit dhe e besimit, ka qenë Dodona, foltorja dhe faltorja mё e vjetёr nё Europё, qё ndodhet pranё Janinёs nё Çamёri”. (Lutfulla Peza-Liliana Peza “Dritё e re mbi pellazgёt dhe gjuhёn e tyre” bot. 2013 f. 5) Dodona si kryeqytet i pellazgёve, shkёlqeu qё herët, mijёra vjet p.e.s. Sipas shumё dokumentave, Dodona, krahas funksionit shpirtёror, s’pushoi kurrё sё mbajturi lidhje tё ngushta, sidomos politike, jo vetёm me qytetet dhe treva tё tёra tё arealit tё qёmotshёm pellazg. “Ajo qё e dallon dhe e tregon Dodonёn si qёndёr e madhe e djepit tё kulturёs nё botё, është teatri mё i madh i kohёs nё Dodonё, ku mund të rrinё ulur tetёmbёdhjetё mijё spektatorё.” (Dhimitёr Pilika “Pellazgёt” f. 158-160).

Dodona njohu njё lulëzim dhjetëra shekullor, deri nё shekullin e trembёdhjetё p.e.s. Dhe vazhdoi deri nё rrafshimin e saj, në vitin 219 p.e.s, prej gjeneralit etolas Dyrrimahut. Kryeqytetin e shkatёrruar tё pellazgёve e rindёrtuan edhe njё herё madhёrishёm pasardhёsit e tyre, trashёgimtarёt e Pirros. Ai qёndroi e tillё, deri nё vitin 167 p.e.s, kur vёrshuan lukunite e Paul Emilit. Sikur tё mos mjaftonte, pas kёtij grushti tepёr tё rёndё, tё bashkёrenduar me zjarr vdekjeprurёs, Dodona pellazge pёsoi edhe njё rrёnim mё 88-87 p.e.s, prej trakasve, aleatё tё Mitridatit. Nё 435 e.s, perandori i Lindjes, Teodosi i II, urdhёroi shuarjen e pёrhershme tё Dodonёs pellazgjike, si zjarrishte pagane dhe shndёrrimin e saj nё njё nyjёz tё krishtёrimit gjer nё vitin 475, kur mё pas (551 e.s), vandalёt, Totila me barbarёt ostrogotё, tё pasuar nga saraçenёt bullgarёt e të tjerё, e fshinё pёr jetё të jetёs nga faqja e dheut kryeqendrёn europiane tё pellazgёve, popullin mё tё lashtё tё kontinentit. Ismail Qemali tregon, se nё vitin 1866, ndёrsa ishte kёshilltar politik i valiut tё Janinёs, gjatё njё vizite tek pronat e njё mikut tё tij nё fshatin Melingus, kishte dalluar disa rrёnoja, qё ai i lidhi me tempullin antik tё Dodonёs. Dhjetё vjet mё vonё, tregon Ismaili, isha nё Vlorё, ku i’a tregova mikut tim Karapanos kёtё zbulim timin. Kёshtu Karapanosi “qё shquhej pёr shpirtin e iniciativёs”, filloi menjёherё gёrmimet nё Dodonё, duke nxjerrё nё dritё njё sasi thesaresh arkeologjike me vlerё tё jashtёzakonshme. Karapanosi ia paraqiti rrezultatet e gёrmimeve tё tempullit tё Dodonёs, Akademisё Franceze, antarë tё sё cilёs, vetkuptohet, ishin Ëaddington e Gambeta. I pari ishte Kryeministër dhe Ministër i Jashtëm i Francës dhe i dyti Kryetari i Asamblesë së Deputetëve të Francës përgjatë periudhës së Kongresit të Berlinit. Këta u bënë mbrojtësit më të zjarrtë të pretendimeve greke në këtë forumin më të lartë Europian.

Bllokadës dhe manipulimeve greke, pёr dymijё e pesëqind vjet me rradhё, kundër pellazgo-shqiptarёve, u erdhi fundi pёr tё zbuluar tё vёrtetёn, se çdo gjё “greke” ёshtё e sajuar. Kёtё e vёrteton dhe konferenca e sotme dhe dy konferencat e kaluara, nga viti 2011, qëkur ёshtё krijuar Shoqata me qendrën pellazgjike në Tiranё.

“Sot mendimi që jep Konda është vërtetuar plotësisht nga shkenca për idetë e tija mjaft përparimtare. S. Konda i’u nënshtrua diskriminimit dhe luftës çnjerëzore nga drejtuesit e Akademisë Shqiptare të Shkencave. Qëllimi i tyre ishte të pengohej sa më shumë në punë dhe të mbyllej problemi pellazgjik dhe prejardhja e shqiptarëve prej tyre”. (L. Peza f. 20). Vlen tё lavdërohen nismëtarët dhe studiuesit guximtarё të stёrnipёrve pellazgё, qё ndezën pishtarin e tretë të stafetës sonë kombëtare, nëpër rrugën e lashtësisë, ku duam të vendosim nё piedestal stёrgjyshin tonё tё madh PELLAZG.

*) Kjo kumtesë u lexua në Simpoziumin e Tretë ndërkombëtar: “10 mije vjet histori >>> Pellazgë > Shqiptarë”, mbajtur në Tiranë (14-15 nëntor 2014).

Homeri nё “Iliadё” shkruan: “Mbret i pellazgёve dhe i Dodonёve, o Zeus. Ti qё nga larg nёn urdhra mban Dodonёn…” (Iliada, kёnga XVI, rreshti 285-290)…